Move là ngôn ngữ lập trình được phát triển bởi Meta (trước đây là Facebook) và được thiết kế đặc biệt cho các tài sản kỹ thuật số.
Các tính năng của nó bao gồm tài sản lập trình, bảo mật, tính linh hoạt, khả năng kết hợp… Từ đó cung cấp các lựa chọn chất lượng cao cho các nhà phát triển dự án.
Những đặc điểm của Move chủ yếu bao gồm năm khía cạnh sau:
- Lập trình tài sản như những công dân hạng nhất (First-class Resources)
- Đảm bảo tính bảo mật của người dùng
- Tính phi tập trung giống các blockchain khác
- Tính linh hoạt
- Khả năng kết hợp hợp đồng
Sau đây là danh sách các dự án chính sử dụng ngôn ngữ Move, cùng điểm qua nhé!
1. Aptos
Aptos là dự án blockchain Layer-1 được thành lập bởi các thành viên nhóm cũ của Diem, sử dụng ngôn ngữ Move và đã khởi chạy mainnet.
Các nhà đầu tư: a16z đã dẫn đầu, với sự tham gia của Binance Tiger Global, Katie Haun, PayPal Ventures, Multicoin Capital, Three Arrows Capital, FTX Ventures, Coinbase Ventures…
Trang web: https://aptoslabs.com/
Twitter: https://twitter.com/aptoslabs
Thông tin nhóm: https://www.linkedin.com/company/aptoslabs
2. Sui
Sui là một nền tảng hợp đồng thông minh thế hệ tiếp theo với thông lượng cao, độ trễ thấp và mô hình lập trình hướng đến tài sản do Move cung cấp.
Sui có các tính năng sau:
- Khả năng mở rộng cao và giải quyết ngay lập tức: Sui mở rộng theo chiều ngang để đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng.
- Sử dụng ngôn ngữ Move tương tự Aptos.
- Khả năng mở rộng của Sui được giới thiệu sẽ không giới hạn trong xử lý giao dịch, giảm bớt chi phí và khả năng mở rộng theo chiều ngang về mặt lưu trữ, cho phép các nhà phát triển xác định tài sản phức tạp với các thuộc tính phong phú tồn tại trực tiếp on-chain thay vì off-chain.
- Mysten Labs phát hành bộ công cụ mã nguồn mở Sui Developer Kit.
Về tokenomics của SUI thì Sui đã thông tin đến cộng đồng, tổng nguồn cung là 10 tỷ token, nhưng chưa có thời gian chính thức phát hành. Chúng ta dễ nhận thấy những vai trò trong tokenomics SUI:
- Người dùng: Sử dụng blockchain Sui để thực hiện giao dịch, tạo và chuyển tài sản hoặc tương tác với hợp đồng thông minh.
- Người nắm giữ SUI: Trở thành người xác thực (validator) dễ dàng với cơ chế bằng chứng cổ phần (PoS).
Trang web: https://sui.io/
Twitter: https://twitter.com/Mysten_Labs
Thông tin nhóm: https://mystenlabs.com/about-us
3. Linera
Linera là giao thức phi tập trung dựa trên FastPay và Zef, đặt mục tiêu trở thành blockchain có độ trễ thấp, mở rộng quy mô giống như một ứng dụng Web2.
Vào tháng 6/2022, Linera thông báo hoàn thành vòng tài trợ hạt giống trị giá 6 triệu USD do a16z dẫn đầu, với sự tham gia của Cygni Capital, Kima Ventures và Tribe Capital.
Trang web: https://linera.io/
Twitter: https://twitter.com/linera_io
Thông tin nhóm: https://www.linkedin.com/company/linera-io/
4. 0L Network
0L Network là một blockchain Layer-1, nhấn mạnh vào việc quản lý cộng đồng và các thành viên quyết định lộ trình phát triển của dự án. 0L Network được tạo vào ngày 21/10/2021 và số lượng trình xác thực được giới hạn ở 100 và xem xét những thiếu sót của BFT (Cơ chế dung sai lỗi của Byzantine), tức là thông lượng mạng sẽ giảm đáng kể sau 100-120 node, do đó số lượng node xác minh bị giới hạn ở 100.
Trang web: https://0l.network/
Twitter: https://twitter.com/0LNetwork
5. Starcoin
Starcoin là một blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận PoW nâng cao và ngôn ngữ lập trình Move. Thông qua khả năng tương tác nhiều lớp và linh hoạt, cung cấp các giải pháp cho trò chơi DeFi, NFT và chuỗi khối.
Starcoin sử dụng ngôn ngữ Move để xây dựng các giao thức tài sản kỹ thuật số an toàn bao gồm FT và NFT, đồng thời cung cấp các công cụ xác minh chính thức hoàn thiện để thay thế kiểm toán hợp đồng truyền thống nhằm đảm bảo tính bảo mật của hợp đồng và tính bảo mật của tài sản trên chuỗi người dùng.
Tiến độ phát triển
Vào cuối năm 2018, Starcoin đã phát hành whitepaper đầu tiên, đề xuất tầm nhìn xây dựng một blockchain có thể mở rộng. Ngôn ngữ Move chính thức ra mắt vào năm 2019. Cùng năm đó, Starcoin Layer1 quyết định sử dụng Move làm ngôn ngữ hợp đồng thông minh và máy ảo.
Vào ngày 18/5/2021, Starcoin đã ra mắt mạng chính, đây là một dự án blockchain trước đó sử dụng ngôn ngữ Move. Mạng chính Starcoin đã hoạt động ổn định hơn một năm nay. Starcoin Layer2 sẽ cung cấp mạng thử nghiệm vào tháng 9/2023.
Phát triển sinh thái
Hệ sinh thái Starcoin bao gồm bảy loại từ ví, CEX, DEX, pool khai thác, stablecoin, NFT và GameFi.
Hệ sinh thái Starcoin chủ yếu xoay quanh STC, lưu trữ và chuyển STC qua ví, giao dịch STC thông qua CEX và DEX, đồng thời trực tiếp nhận STC thông qua khai thác nút thông qua các nhóm khai thác.
Tokenomics
Starcoin (STC) đã ra mắt từ năm 2021 được niêm yết trên hai sàn giao dịch là Gate.io và CoinEx, với vốn hóa thị trường hơn 4,5 triệu USD tại thời điểm viết bài.
Trang web: https://starcoin.org/zh/
Twitter: https://twitter.com/StarcoinSTC
