Nhưng trong năm 2017-18, IOTA là một trong những bộ 3 của cấu trúc dữ liệu DAG. Với cấu trúc sổ cái Tangle ban đầu và TPS cao, nó chiếm top10 về vốn hóa thị trường tiền điện tử trong một thời gian khá dài.
.jpeg)
Xu hướng modul public chain
Nếu bạn chú ý đến sự phát triển của công nghệ public chain, bạn sẽ quen thuộc với từ "modul".
Vào năm 2022, với tư các là một khái niệm nằm phía bên ngoài, Web3 đưa ra các yêu cầu mới cho cơ sở hạ tầng cơ bản (public chain).
Mặc dù single-chain vẫn có hiệu suất tốt và Solana đã chứng minh được điều đó khi đạt được thành tích tốt nhất về TPS. Tuy nhiên để có một hiệu suất tốt thì phải giảm đi tính phân cấp gây ảnh hưởng đến bảo mật mạng.
Hai lần ngừng hoạt động liên tiếp gần đây dường như đã khiến mọi người nhìn thấy những hạn chế của một hệ thống single-chain (tất nhiên, Solana có thể triển khai Rollup để mở rộng trong tương lai).
Mặt khác, ETH Layer2 cuối cùng đã được chính thức ra mắt. Arbitrum và Optimism đã cho chúng ta thấy tính khả thi của Rollup L2 dựa trên bằng chứng gian lận. Starkware và Zk-sync dựa trên proof Zk-Rollup sẽ chính thức ra mắt vào năm 2022.
ETH đã có một khởi đầu tốt như một modul public chain thông qua việc mở rộng Layer2. Tuy nhiên, điều này mang lại một suy nghĩ mới – Liệu ETH có phải là lựa chọn tốt nhất cho Layer 1 để thực hiện model public chain?
ETH có phải là lựa chọn modul public chain tốt nhất
Hiện tại, chúng ta có thể thấy 3 vấn đề sau:
Sự phân mảnh thanh khoản mạnh mẽ giữa nhiều Layer 2 – Layer2 dựa trên ETH Rollup hiện có 8 dự án quen thuộc: Arbitrum, Optimism, Starkware, Zk-sync, Polygon, Aztec, Boba, Metis. Và sẽ không có gì bất ngờ khi thấy nhiều Rollups nữa trong tương lai. Mặc dù cầu nối cross-chain có thể làm giảm bớt vấn đề này ở một mức độ nhất định. Buterin gần đây cũng đã ban hành một tài liệu nói rằng: "Tương lai sẽ là "Multichain" chứ không phải là "Cross-chain" và các cầu nối cross-chain có những rủi ro về bảo mật.
Thời gian năng cấp thành ETH 2.0 (từ POW sang POS) chưa có thông báo cụ thể và Sharding tạm thời bị trì hoãn.
Điểm thứ 3 mà nhiều người không nhận ra nhưng có lẽ quan trọng nhất, là lịch sử của hệ sinh thái của ETH – Layer1 của ETH sẽ cạnh tranh tài nguyên với Layer2, ít nhất là trong vài năm tới trong tương lai gần.
Chúng tôi mở rộng điểm này chi tiết hơn một chút, điều này rất quan trọng và là một trong những lý do quan trọng khiến chúng tôi đầu tư vào Assembly. Phương pháp mở rộng hiện tại của ETH là Rollup. Cho dù đó là bằng chứng gian lận hay ZK-Rollup, bản thân Layer2 hoạt động như Execution Layer (EL), sau đó đóng gói và nén tất cả các TX và tải chúng lên ETH Layer1. ETH L1 đóng 2 vai trò, một là Settlement Layer (SL) của Rollup và đồng thời là Data Availability Layer của Rollup (DA).
Từ góc độ của SL, tất cả các TX phải cạnh tranh tài nguyên với native DAPP trên ETH Layer1, đây không phải là vấn đề lớn nhưng khi xảy ra Gas War tất cả hiệu suất Rollup sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.
Từ góc độ DA, lưu trữ dữ liệu trên Ethereum Layer1 là một lựa chọn rất tốn kém, đó là lý do tại sao phí giao dịch của Arbitrum và Optimizm hiện rẻ hơn nhiều so với ETH Layer1, nhưng vẫn đắt so với Alt Layer1.
Lý do cho tất cả những điều này đến từ hành lý lịch sử của hệ sinh thái ETH – nghĩa là trong vài năm tới, các hoạt động kinh tế DAPP trên ETH Layer1 vẫn hoạt động và cạnh tranh với Rollup khiến cho ETH Layer1 H trở nên đắt đỏ và khan hiếm. Liệu có thể cho một Layer chỉ làm SL + DA một mình mà không thực hiện bất kỳ EL của Dapp?
Tất nhiên các public chain thế hệ mới như Polkadot, relay chain chỉ chịu trách nhiệm cho SL + DA và tất cả việc xử lý dữ liệu được thực hiện bởi parachain. Về phía Cosmos, thậm chí còn có một thiết kế như Celestia, trích xuất riêng DA, cung cấp dịch vụ DA cho tất cả các Rollup khác và cũng dang tập trung vào dịch vụ này.
Tất nhiên, chúng ta có thể thấy bảo mật ETH Layer1 là tốt nhất và bảo mật là SL và DA là những lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, nếu thị trường chỉ đơn giản coi trọng bảo mật, nó chắc chắn sẽ không được sinh ra trong kỷ nguyên multi-chain này.
Ngay cả Starkware của ETH Layer2 đang cung cấp phí gas rẻ trong đó DA được đặt trên chính Starkware thay vì ETH Layer1 . Chúng tôi chắc chắn sẽ thấy một loạt các giải pháp mô-đun khác nhau trong sự đánh đổi giữa an toàn và hiệu suất. Lớp hợp đồng thông minh Assembly dựa trên IOTA là một hướng mô-đun khác mà chúng tôi nghĩ là đáng để khám phá.
Con đường dẫn đến Modul trên IOTA
IOTA là một dự án đã cũ với nhiều nhà đầu tư lâu năm và chưa được nhiều nhà đầu tư mới để ý đến.
Nhưng trong năm 2017-18, IOTA là một trong những bộ 3 của cấu trúc dữ liệu DAG. Với cấu trúc sổ cái Tangle ban đầu và TPS cao, nó chiếm top10 về vốn hóa thị trường tiền điện tử trong một thời gian khá dài. Sau đó, toàn bộ ngành công nghiệp blockchain bước vào kỷ nguyên DeFi bị thống trị bởi các hợp đồng thông minh và IOTA dần dần biến mất khỏi tầm nhìn của mọi người. Các public chain như DAG cũng được thay thế bằng các public chain thế hệ mới như Fantom và Avax. Các đặc điểm của thời đại IOTA1.0 như sau:
- Xử lý nhanh, TPS cao
- Dựa trên mô hình UTXO, không tính phí gas
- Hợp đồng thông minh không được hỗ trợ
- Điều phối viên tập trung (do Quỹ cung cấp)
Có thể thấy rằng, mặc dù phí thấp và TPS cao, không hỗ trợ smartcontract và các node tập trung của nó rất khác với sự phát triển hiện tại của blockchain, đó là lý do chính khiến IOTA đã mờ dần khỏi tầm nhìn của mọi người trong vài năm qua.
Tuy nhiên, với sự xuất hiện của xu hướng modul public chain vào năm 2022 và việc phát hành IOTA 2.0 và Assembly, chúng tôi tin rằng IOTA sẽ chiếm một vị trí trong thị trường modul public chain. Assembly hợp tác với IOTA2.0 để cung cấp các yêu cầu khác nhau cho các modul public chain trong kỷ nguyên Web3.0:
- TPS cao – Cấu trúc dữ liệu sổ cái DAG Tangle đảm bảo TPS xử lý cao
- Có thể mở rộng – một mạng lưới multi-chain tương tự như Cosmos hoặc Polkadot, có thể liên tục triển khai các contract chain mới.
- Tương thích với EVM và hỗ trợ Web Assembly
- Các nhà phát triển có thể linh hoạt tùy chỉnh các incentive và phí của từng chain,..
- Không MEV
- Chia sẻ bảo mật
Tóm tắt kỹ thuật của Assembly
Whitepaper nói về kỹ thuật của Assembly đã được phát hành, đây là một bản tóm tắt ngắn gọn để giới thiệu các tính năng kỹ thuật cốt lõi của Assembly.
UTXO dựa trên DAG
Sổ cái UTXO được sử dụng cho BTC có đặc điểm là cho phép ghi đồng thời, có lợi thế lớn về khả năng mở rộng so với mô hình tài khoản của ETH. Tuy nhiên, mô hình tài khoản phù hợp với các hợp đồng thông minh vì sự tồn tại của các trạng thái khách quan và toàn cầu. Tính đầy đủ và chức năng số cái Turing vượt trội hơn nhiều so với các tập lệnh dựa trên UTXO, đó là lý do tại sao hầu hết các smartcontract chain đều dựa trên tài khoản thay vì UTXO.
Nhưng mặt khác, trong một modul stack, điều gì sẽ xảy ra nếu Layer1 của UTXO chỉ cần chịu trách nhiệm thoả thuận và không cần xử lý bất kỳ hợp đồng nào và chạy Dapps? Không hỗ trợ hợp đồng thông minh là một lợi thế, bởi vì sẽ không có bất kỳ DAPP nào từ Layer1 cạnh tranh tài nguyên với Layer2 và xử lý Layer1 sẽ nhanh hơn theo các mô hình UTXO và DAG, vì vậy số lượng Layer2 được hỗ trợ bị hạn chế.
Assembly- Layer1.5
Assembly có thể được coi là Layer1.5, là lớp kiến trúc hợp đồng thông minh và mỗi smartcontract chain được xây dựng trên Assembly là Layer2 thực sự.
Để dễ hiểu bạn có thể nghĩ về IOTA + Assembly như một Layer1 tương tự như Polkadot relay chain. Tất cả các contract chain được kết nối với Assembly giống như các Polkadot parachain, xuất hiện dưới dạng Layer2. Bản thân Assembly tương tự như node verification của các public chain khác. Nó cung cấp staking POS của token ASMB. Nếu có lỗi hoặc hành vi độc hại, các node đó sẽ bị loại bỏ. Token ASMB cũng là token quản trị cho toàn bộ hệ sinh thái Aseembly.
Bảo mật chung
Cấu trúc đa chuỗi, bảo mật chung là một chủ đề không thể không nhắc tới. Bởi vì miễn là có một kịch bản cross-chain call, chuỗi có bảo mật yếu chắc chắn sẽ trở thành miếng mồi ngon cho hacker, do đó ảnh hưởng đến an ninh tổng thể của mạng.
Trong "native modul public chain" mới, Polkadot đạt được bảo mật chia sẻ nghiêm ngặt dưới hình thức đấu giá. (Những dự án chiến thắng sẽ có suất cắm vào Parachain để hưởng bảo mật của Polkadot).
Cosmos được tự tạo bởi mỗi chuỗi và không có bảo mật chung nào cả (phiên bản Cosmos 2.0 vào năm 2022 cũng sẽ giới thiệu bảo mật chung dựa trên Atom Hub).
Avax đạt được bảo mật chia sẻ tương đối bằng cách gán "một tập hợp con được chỉ định bởi validator pool" cho mỗi subnet.
Không khó để nhận thấy Polkadot có yêu cầu bảo mật cao nhất, nhưng đấu giá suất để cắm lên Parachain cũng khiến nhiều dự án ngán ngẫm.
Cosmos là linh hoạt nhất nhưng vấn đề bảo mật hiện đang bị nghi ngờ. Thiết kế xác minh subnet của Avax tương đối cân bằng.
Assembly sử dụng một hình thức tương tự như bằng chứng gian lận ETH2.0 Rollup. Mỗi validator staking tài sản như một sự cam kết để đảm bảo an ninh mạng lưới. Bất kỳ bên thứ ba nào cũng có thể cung cấp bằng chứng gian lận khi validator cập nhật trạng thái chuỗi sai bằng cách theo dõi hoạt động của chuỗi và nhận phần thưởng.
Điều này đảm bảo rằng miễn là chỉ có một validator trung thực trong hệ thống, trạng thái của chuỗi có thể được bảo vệ khỏi các tác nhân độc hại.
Trong ETH, validator phải stake tài sản của mình, khí phát hiện gian lận thì các hợp đồng thông minh trên ETH sẽ phạt bằng cách cắt giảm hoặc lấy hết tuỳ vào mực độ vi phạm.
Hợp đồng thông minh này hoạt động như "Tòa án Tối cao" và cũng nhận ra các Rollup ngụy trang. Nhưng Layer1 của IOTA không hỗ trợ các hợp đồng thông minh, vậy ai sẽ chịu trách nhiệm của Tòa án Tối cao?
Câu trả lời là – tạo ra một smartcontract chain riêng biệt trên Assembly để thực hiện nhiệm vụ của "Tòa án tối cao" và chịu trách nhiệm về bảo mật của tất cả các smartcontarct chain khác, chuỗi đặc biệt này được gọi là " chuỗi gốc ".
Và chuỗi gốc có tính bảo mật cao nhất vì các validator của nó là một tập hợp các node đặc biệt – theo Whitepaper trong sổ cái IOTA 2.0, validator chain gốc sẽ được chọn từ high Mana node. High-mana validator là chủ sở hữu của các Layer1 IOTA node và được chọn theo cách phi tập trung trên các Layer1 node với Access Mana và Consensus Mana là các yếu tố quan trọng. Điều này cũng giới thiệu một khái niệm mới đó là IOTA 2.0 trên Layer1 và hệ thống Mana.
IOTA 2.0
So với phiên bản 1.0, IOTA 2.0 có nhiều cập nhật và kỹ thuật lặp lại. Dưới đây là 2 điều quan trọng nhất:
Đầu tiên, loại bỏ điều phối viên – điều phối viên là một node đặc biệt trong mạng có thể bảo vệ mạng khỏi các cuộc tấn công và hỗ trợ xác nhận giao dịch, nhưng điều phối viên được cung cấp bởi nền tảng làm cho mất tính phi tập trung. Một trong những cải tiến quan trọng nhất trong IOTA 2.0 là loại bỏ điều phối viên (được thực hiện trong 3 giai đoạn, hiện đang ở giai đoạn đầu tiên và sắp bước vào giai đoạn thứ 2).
Thứ hai là sự ra đời của hệ thống Mana – bất kỳ blockchain hoặc hệ thống sổ cái phân tán nào, ngăn chặn các cuộc tấn công Sybil và kiểm soát tắc nghẽn mạng là các yêu cầu bảo mật và chức năng cốt lõi và điều đó đã hình thành nên các cơ chế đồng thuận như POW và POS.
Nói một cách chính xác, IOTA không phải là một blockchain, vì vậy nó không có POW và POS nhưng nó sử dụng hệ thống Mana. Mana được sử dụng để đo lường tác động của các mô-đun khác nhau, bao gồm bỏ phiếu FPC, dRNG (tạo số ngẫu nhiên phân tán), autopeering (ghép nối tự động) và kiểm soát tắc nghẽn.
Nói một cách đơn giản, bạn có thể xem nó như một tập hợp các node danh tiếng. Giá trị Mana càng cao, tính toàn vẹn và bảo mật của node càng cao. Do đó, như đã đề cập ở trên, thông qua việc xác minh chuỗi gốc bởi người xác minh Mana, bảo mật của smartcontract chain trên Layer2 có thể tương đương với bảo mật của sổ cái IOTA Layer1.
Những đề xuất cấu trúc modul public chain trong bài viết. Nếu Layer1 có Layer2 tương tự như công nghệ Rollup, nó cũng có thể đạt được:
- Tương đối an toàn – 16 năm hoạt động mainnet cho đến nay không có tai nạn lớn trong 6 năm.
- TPS cao, chi phí thấp, có thể mở rộng: "Không có DAPP trên Layer1 cạnh tranh tài nguyên với Layer2 – Layer1 chỉ thực hiện thoả thuận hoặc thoả thuận + DA.
IOTA2.0 chính xác là Layer1 mà chúng tôi tìm kiếm. Dưới làn sóng của các modul public chain, ETH sẽ tiếp tục dẫn đầu sự đổi mới công nghệ của đường public chain với tư cách là một nhà lãnh đạo. Đồng thời, với sự hỗ trợ của Layer2 của Assembly, chúng tôi cũng rất lạc quan rằng IOTA2.0 + Assembly sẽ chiếm một vị trí trong thị trường modul public chain vào năm 2022.
